هویت بصری شبکه چهار سیما

« درطراحی هویت بصری شبکه چهار سیما به دلیل حفظ ساختار لوگوی شبکه چهار که از فرم شمسه هشت پر (شمسه ایرانی) پیروی می‌کند، «مجموعه الف» طبق این ساختار و به شکلی کاملا ایرانی و مدرن به آن پرداخته است. علاوه بر استفاده دو بعدی از شمسه و با اقتباس از مقرنس در معماری ایرانی، فرمی سه بعدی با ساختار شمسه هشت پر طراحی و از اجزای آن در آرم استیشن ها (Logo Station) نیز استفاده شده است. متریال‌های انتخابی در طراحی گرافیک و هویت شبکه، آینه (شیشه، کریستال، برلیان) و فیروزه هستند.

استفاده از آینه و شیشه در فرهنگ و معماری ایرانی نقش بسزایی داشته و این متریال‌ها به دلیل ارزشمند بودن در میان قدما از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و هنر ناب ایرانی بهره های زیادی از آن‌ها برده است.

متریال فیروزه نیز به دلیل هم راستایی با رنگ هویت شبکه و جایگاه این سنگ ارزشمند در میان مردم و هنرمندان مورد استفاده طراحان این مجموعه قرار گرفته است. این سنگ زینتی علاوه بر زیبایی فوق العاده با عقاید فرهنگی و هنری و مذهبی مردم این مرز و بوم نیز گره خورده است.

با طراحی فونت انحصاری شبکه چهار، بسته هویتی این شبکه بصورت کامل و جامع ارائه گردیده است.

در طراحی این فونت از ساختار کاملاً هندسی منظمی بهره برده شده و تمامی حروف در حالت‎‌های مختلف (حروف منفصل،حروف متصل اول،حروف متصل وسط، حروف متصل آخر و حتی کلیه اعداد و علائم) از ابتدا و با حفظ اصول مشخصی طراحی شده‌اند. به دلیل عدم وجود فونت‌های فارسی با تنوع در ضخامت، این فونت در قالب یک خانواده۱۴عددی طراحی شده که دارای۷ ضخامت و هر ضخامت دارای یک مدل ایتالیک می‎‌باشد و جالب‌تر آنکه بر خلاف اکثر فونت‌های فارسی و عربی موجود با تغییر در ضخامت هیچگونه تغییری در خط کرسی‌های افقی ایجاد نمی ‏شود و این نکته باعث می‌گردد تا با تغییر ضخامت فونت، اندازه آن بزرگ‌تر و یا کوچک‎تر نشود.»

شرکت طراحان الف فعالیت خود را از سال ۱۳۷۸ آغاز نموده است. تمرکز اصلی این مجموعه در ارائه طیف گسترده‌ای از خدمات طراحی خلاقانه است که بخش هایی چون برندینگ، طراحی گرافیک، گرافیک متحرک، ساخت تیزر، عکاسی صنعتی و گرافیک محیطی را شامل می شود.


image 
imageimageimage
  1. دستتون درد نکنه همه چیش خوبه ها
    ولی در مورد فونت، از توضیحات هم معلومه خیلی کار آگاهانه‌ای نبوده.
    متاسفانه تیم‌هایی که کار شبکه‌ها رو انجام می‌دن (از جمله شبکه‌ی سه و چهار) نه تخصصی در این زمینه (فونت) دارن و نه دوست دارن از متخصص کمک بگیرن.

  2. سلام. وقت بخیر. نشان تصوری یا بهتره بگیم تلفیقی که از عدد 4 و به قول شما از شمسه ایرانی گرفته شده اتفاق خوبی بوده و ریدیزاین لوگوی قبلی شبکه 4 محسوب میشه. ایراداتی که به نظرم وارده استفاده نشانه نوشته در کنار نشان تلفیقی که بیننده را دچار تزلزل میکنه و یه تایپفیس ساده به خوبی میتونست انجام وظفه کنه. ایراد دوم نشان تلفیقی یک نشان به قول شما کاملا ایرانی و مدرن ولی هم لوگوتایپ و هم فونتی که طراحی شده کاملا عربیست و فونت های فارسی با ضخامت های مختلف وجود داره. فونت های استاندارد و خیلی خووب و دلیل قانع کننده ای نیست که گفتین به خاطر عدم وجود فونت های فارسی با ضخامت مختلف و در مورد رنگ بهتر بود فعالیت و هویت شبکه 4 در نظر گرفته می شد.

    1. سلام و عرض ادب

      دوست عزیز در صحیح عبارت به کار رفته شما شما این می‌شود!
      قلم‌های‌عربی متاخر خود زائیده‌ای‌از تکه چسباتی فونت‌های انگلیسی است
      و همین امــرهنوز هم مورد تائید بسیاری از طراحان نیست و خود محـل
      اشکال است، فلذا دیدگاه جنابعالی کمی اشتباه است!

      قسمت دوم نمی‌شود قلم نرم افزاری را با یک دید دفــــــع یا جــــذب نمود
      و بهتر می دانید باید در کارزار آزمـــون و خطا مورد استفـــاده خود را
      نشان دهد!

      موفق باشید

    2. با این که نشانه نوشته اضافه است موافقم…همه لوگو شبکه چهارو مشناسن..لازم به نشانه نوشته نبود…تازه قشنگ هم نشده….ولی در مورد فونت… با این که میشه سلیقه عربی و ایرانی رو از هم جدا کرد..نمیشه گفت یه خطی کاملا عربیه..وقتی همه خط ها نهایتا از کوفی استخراج شدن…

    1. دوست عزیز قصد تخریب که ندارم اگه حرفم غیر منطقیه میتونین دلیل بیارین اگه فکر میکنید ایراد الکیه خب دلیل بیارین. این چه طرز صحبت کردنه.

      1. علی عزیز سلام
        اول ممنونم که در مورد کار نظر دادی
        در مورد لوگوتایپ اگر دقت بفرمایی در طرحهای ارائه شده کاملا مشخصه که از ساختار هندسی لوگو استخراج شده و متوجه نمیشم چرا بیننده رو متزلزل میکنه ونکته دیگر اینکه این فونت فارسیه و معیار شما برای اینکه میفرمایید این فونت عربیست چیه؟و جدا برای خودم جالبه که بدونم واقعا فونت فارسی با یک خانواده 14 تایی وجود داره؟

        1. اگر تعریف ایتالیک، کج کردن حروفه، هر کسی می‌تونه تعداد قلماشو دو برابر کنه و پُزشو بده.
          مشخصه که طراحی قلم، کار متخصص نبوده و
          احتمالن توی این کار هم، مثل کاری که برای شبکه‌ی سه انجام شد، اسم طراح قلم گفته نخواهد شد

        2. سلام و عرض ادب
          وقتی نشان هست نیازی به نشانه نوشته نیست و به نظرم کلمه شبکه ساختار خوبی نداره و کلا این نشانه نوشته قدرت نشان رو از بین برده. بیننده نمیدونه نشان رو به ذهن بسپاره یا نشانه نوشته. شما با یه تایپفیس ساده میتونستین این مشکل رو حل کنید. در مورد 14 تا ضخامت، مطمئن باشین فونت فارسی این قابلیت داره . البته اینم که میگین 14 تا ضخامت نصفش که ایتالیک شده و اینکه خود این قضیه هم باز مشکل بزرگیه اصلا منطقی نیست توی یه هویت بصری اینقدر ضخامت های مختلف استفاده بشه. در مورد عربی بودنش من که واقعا توی طراحی حروف سوادی ندارم متوجهم که این از کوفی گرفته شده. حداقل ایرادی که میتونم بگیرم عدد 6 کاملا عربیه. در ضمن آقای بختیاری فرد هم به نکات خوبی اشاره کردن. با سپاس.

  3. گاهی در گرافیک مخصوصا زمانی که گستره ی مخاطبین وسیع میشه ما نیاز ها رو رفع نمی کنیم . ملزومی برای یک الزام ایجاد می کنیم !!!
    لوگوی شبکه ۴ کامل بوده و از نظر بنده ی کمترین ، بهترین لوگوی شبکه های رادیو تلویزیون ایران بوده و هست . اینکه چه الزامی باعث ارایه ی یک طرح نوشتاری بوده رو توی توضیحاتتون ندیدم . تنها الزام از نظر بنده در مقام مخاطب یک ریدیزاین موفق هست .

    نکته ی بعدی اینکه علی رغم تلاش خیلی خوبتون در خلق یک آبجکت سه بعدی که بیس هویت بصری تون رو تشکیل داده ، حداقلِ اصل هماهنگی با لوگو رو رعایت کردین . این آبجکت و هویت بصری مستقلن طرح های جذابی هستن ولی برای شبکه چهار خیر!

    در مورد تایپ فیس هم همونطور که دوستان دیگه مطرح کردن ( یا به زعم دوستی ایراد الکی گرفتن ) تایپ فیس شما عربی ست . دلیل اصلیش هم نوع زاویه ای هست که در اسکچ هاتون مشخصه . مبنای کالیگرافی عربی بعد از رسم الخط کوفی زاویه +x (مثبت ایکس) در حالی که در فارسی مبنا ۹۰ درجه و -x(منفی ایکس) هست . از طرفی در اعدادتون هم مشخصه که هم ۳ و هم ۶ بر مبنای رسم الخط عربی نوشته شدن . ۳ و ۶ فارسی همین هست که در تایپ این کامنت می بینید (۶ سر بریده عین و ۳ سر بریده سین)
    در دوره ی دیجیتال خانواده های حروفی در زبان عربی طراحی شد تحت عنوان فلات (یا همون فلت خودمون) که پایه ی فونت های مدرنشون شد . خواسته یا ناخواسته شما هم طبق همون چارچوب رفتین که یک فونت عربی خوب (البته نه یکتا) نتیجه ش بوده.
    این ۱۲ تایی بودن خانواده ی فونت هم یه عدده که برای پرزنت کردن کارمناسبه . ولی در واقع شما ۱۲ وزن ایجاد نکردین . ۱۲ حالت ایجاد کردین که ۶ تاش ایتالیک قبلی هاست . بلحاظ کاربرد هم همون ۶ وزن مهمه … فونت ۶ وزن هم ایران و خیلی فونت های دیگه موجوده که می تونین تهیه کنین .
    با همه ی این اوصاف همونطور که عرض کردم هویت بصری به طور مستقل خوبه ، خسته نباشید عرض می کنم و امیدوارم کارهای بهتری ازتون ببینیم .

  4. سلام خیلی ممنون از این پست. متاسفانه یه مشکلی که دیده میشه در تایپوگرافی فارسی دیده طراح‌های گرافیک بدون هیچ تجربه‌ای در طراحی تایپ حروف فارسی طراحی میکنند. فقط یه نکته کافیه که نشون بده این حروف توسط یک آماتور طراحی شده و اون هم کنتراست تایپ‌فیس هست که برعکس هست (reversed contrast). اگه خطوط عمودی در فارسی ضخیمتر از خطوط افقی طراحی بشه این نشون میده که طراح قصد داشته از کنتراست حروف لاتین طبعیت کنه که بهش در طراحی تایپ به اصطلاح میگند لاتینایز شده. این اتفاق در فرهنگ طراحی گرافیک عرب بیشتر دیده میشه و شاید بخاطر همین هست که برخی اینجا به این اشاره کردند. استودیو های طراحی گرافیک در دنیا تایپ رو به متخصص سفارش میدهند. مردم عامه شاید اینو تشخیص ندهند اما ما داریم به عنوان طراح سلیقه میسازیم و بدون دونستن کافی داریم سطح سلیقه مردم رو تغییر میدیم. من هم به عنوان یه طراح خیلی اشتباه کردم در شروع کارم اما اون‌ها رو برای استفاده عموم پخش نکردم.

  5. امان از تایپ ناخوانا جایی که خوانا بودن مهمترین فاکتور به حساب میاد
    تقلید از سبک تایپ‌فیس‌های مورد استفاده در شبکه‌ها‌ی عربی نه اتفاق خوبیه و نه در خور شأن کشوری هستش که همیشه در نوشتارش صاحب حرف بوده و مبدع سبک!
    برای روزی باید نگران بود که چشم مردم بخصوص نسل آینده به این شکل بدون اصول و بی‌هویت تایپ عادت کنه اونم توی پرمخاطب‌ترین رسانه‌ها
    که / خشت اول چون نهد معمار کج / تا ثریا می‌رود دیوار کج////

  6. من شخصا بدم نیومد. ولی ترجیه میدادم اون فضای روشن فکری که کانال چهار همیشه بهش مشهور بوده بهش پرداخته بشه به نحوی

  7. دلیل اینکه دوستان چرا اینقدر دارن فضاها رو از هم تفکیک میکنن رو نمیدونم….
    کار باید نهایتا باید جذاب باشه برای عام…چون مخاطب کار مردم عامه هستن….
    حالا عربی باشه یا فارسی یا لاتینایز یا هر چیز دیگه ای!
    نو آوری همیشه مقبوله برای مردم….
    کاش دوستان منتقد و مدعی اینقد بسته فکر نمی کردند..چه دلیلی داره که از یک اصول مشخص تا ابد پیروی بشه؟
    این کار و روال به نظرم نوعی تکامله نه کج گذاشتن خشت!
    روزی یکی از ملانصر الدین پرسید تو وقتی شب می خوابی ریشتو میندازی زیر پتو یا روش؟
    ملا شب ریششو گذاشت زیر پتو دید خوابش نمیبره،گذاشتش رو پتو بازم خوابش نبرد…تا صبح مجبور شد ریشاشو بزنه!!!
    از دوستان منتقد خواهش میکنم اینقد به حاشیه ها نپردازن و اگر قدرت حمایت و درک چنین کارهای مدرن و به روزی رو اگه ندارن لااقل تخریبش نکنن….
    مرد عمل اگه هستین بسم الله….
    با کار قوی حرف بزنین نه با زبان!

    1. اگه قرار بود معيار عوام باشند، احمدي نژاد ايرانو گلستان كرده بود كه دوست عزيز، و دوما هر چيزي كه كليتش هم خوبه نميشه از جزيياتش گذشت و هر جايي هم جاش نباشه، چنين جايي ( روزرنگ) دقيقا جاي اين بحث هاست

      1. جناب يا سركار محبت، در ضمن اونجوري با اين لحن ميگي لاتيناز؛ از كجا ميدوني اونايي كه كامنت ميدن كار قوي كردن يا نكردن؟! برو همون اشخاصي كه تو كامنتاي بالا نقد كردنو تو اينترنت سرچ كن وبيشتر بشناس تا بفهمي كار قوي كردن يا نه و به نظر من لطف ميكنن كه اينجا كامنت ميدن

  8. بعدا در مورد اینکار زیبا نظر بصری نظر میدم
    فقط یکی به من بگه استودیو های ایرانی چرا سایت ندارند؟!
    یعنی اصلا هیچ کدوم از پروژه های خودشون رو از طریق سایت نمیگیرند و همش از راه های دیگست؟

  9. کارخیلی زیبایی بود خیلی لذت بردیم
    دوستانی که نقد میکنن ، خودشون یه طرح مشابه بزنن ببینیم چندمرده حلاجن …
    نقد هست و وارده ، ولی نباید کل کارو ببرید زیر سوال
    این همه خوبی و زیبایی توی کاربود
    خداییش شبکه هامون دارن به سمت و سوی خوبی میرن
    پس الکی مته به خشخاش نذارین و نکوبین

  10. باسلام وخسته نباشید . کاش دراین مقاله به این هم اشاره میکردید که نام طراح آرم کیست .
    بنده پیروزحکیم زاده،طراح وگرافیست هستم وطراح آرم شبکه چهار . باتشکر

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *